Anh Ba của Tịnh Thu
Chuyện tình dưới gốc cây Sơn Tra – bình dị mà chân thật, làm người ta đau nhói lòng khi tình yêu dù bị trói buộc bởi muôn ngàn thứ điều lệ, khuôn phép của CMVH vẫn nở rực rỡ, tinh khôi như đóa hoa Sơn Tra.
Mình xem phim khi chưa đọc truyện, phiên bản truyện ở VN có cuốn “Cùng anh ngắm hoa Sơn Tra” của Ngải Mễ. Trên phim có nói là được chuyển thể từ một câu chuyện có thật xảy ra thời Cách Mạng Văn Hóa – CMVH ở TQ nhưng không biết bao nhiêu % là sự thật. Tạm thời ta cứ tin rằng có một anh Ba yêu một Tịnh Thu như thế, có một chuyện tình đẹp dưới gốc cây Sơn Tra như thế để cảm nhận đi.
Theo như 1 phần đầu của truyện mình mới đọc thì giữ truyện và phim có khác biệt khá nhiều. Hoan Hoan – Cháu của gia đình Tịnh Thu đến ở khi về thôn Tây Sơn Bình là nam chứ không phải nữ như trong phim. Trong phim, nhân vật anh Hai – Trường Lâm ít tuổi hơn anh Ba, cũng chưa từng bị 1 nữ thanh niên trí thức nào lừa gạt tình cảm, thậm trí anh này còn nhiệt tình giúp đỡ anh Ba và Tịnh Thu đến với nhau khác hẳn với trong truyện. Trong truyện, Thu là con thứ 2 không như trong phim là chị cả, dưới Thu còn có 2 em nhỏ. Song họ chỉ là nhân vật phụ ko đáng nói đến.
Không khí của câu chuyện không làm cho người ta có cảm giác màu sắc tươi sáng ngay từ đầu. Có lẽ thứ tỏa sáng rực rỡ nhất trong từng thước phim ấy là tình yêu anh Ba dành cho Thu.
Thu trong sáng, ngây thơ nhưng nghèo khó, thân phận, bối cảnh gia đình làm cô không còn nét hồn nhiên đáng có ở tuổi của mình. Trong thân hình nhỏ bé của cô gái mới học hết phổ thông là dáng hình của người chị cả, lo cho mẹ, lo cho 2 em nhỏ. Thu chấp nhận làm nhiều việc nặng, cả nhà làm thêm nghề đóng bì thư, 4 mạng người chen chúc trong căn hộ nhỏ của khu tập thể giáo viên cũ kĩ. Trường Lâm cũng từng bảo, nhà Thu ở thành phố mà còn nghèo hơn người ở thôn Tây Sơn Bình. Bởi vậy Thu càng có nhiều nỗi lo hơn người thường, lo cái ăn, lo cái mặc, lo cách nhìn của mn với mình, với gia đình mình, dù chỉ 1 chút xét nét nhỏ của người khác thôi, Thu cũng có thể mất cơ hội được giữ ở trường làm giáo viên. Chính vì thế, Thu chưa từng có khái niệm được yêu thương, được che chở, được một người xa lạ chăm sóc. Tình yêu càng là thứ xa lạ với cô gái 18 tuổi ấy.
Chỉ khi gặp được anh Ba, bị cuốn vào tiếng đàn bài “Cây Sơn Tra” của anh Thu mới trở về đúng tuổi của mình, lo mình mặc xấu, lo anh nhìn thấy dáng đi kỳ cục của mình, lo anh sẽ nghĩ gì về mình. Dường như cô gái 18 nào khi yêu cũng sẽ trở nên xinh đẹp, rực rỡ hơn. Nụ cười, ánh mắt đều ánh lên sự tươi mới, rạng rỡ làm nhòa đi không khí u ám, ảm đạm của CMVH.
Mình không xác định được anh Ba thích Thu từ lúc nào. Ít nhất là khi xem phim bạn sẽ khó cảm nhận được tự dưng vì sao anh Ba đối xử tốt với Thu như vậy. Trong truyện 2 người có cái ôm đầu tiên, có nụ hôn đầu tiên là khi Thu phải về thành phố tập văn nghệ mất 2 ngày, khi trở lại thôn Tây Sơn Bình thì anh Ba và Thu đã là 1 đôi rồi. Trong phim ranh giới yêu và chưa yêu giữa họ mờ nhạt hơn. Mãi tận khi Thu về hẳn thành phố, anh Ba đến tìm Thu họ mới xác định tình cảm.
Thế mới thấy đạo diễn Trương Nghệ Mưu cũng keo lắm, đến cuối phim họ cũng chưa hôn nhau cái nào. Có chăng, miễn cưỡng tính thì anh Ba được thơm má và trán Thu thôi.
Ba là chàng trai ấm áp, ngôn tình mà nữ chính nào cũng muốn. Cao ráo, đẹp trai, bố là cán bộ, công việc thăm dò địa chất có tính chuyên ngành cao, chưa kể Ba còn thích đọc sách văn học, biết nấu ăn, giặt giũ, cưng và xót người yêu thì không ai bằng.
Chả thế mà từ ngày Thu đến ở, Ba thường mang đồ ăn thịt, trứng sang nhờ bác chủ nhà nấu để cả nhà cùng ăn, thay bóng đèn tù mù trong nhà vì sợ hại mắt, đi mấy ngày đường núi để mua 1 cây bút máy mới cho Thu mà còn sợ màu không đẹp, đi mấy *quãng đường* để mua 1 chiếc chậu rửa chân có hình hoa sơn tra cho người yêu,… bla bla… kể không hết nên xem phim thì rõ.
Mạch phim ko có gì gay cấn, dồn dập. Nó cứ nhẹ nhàng, chầm chậm trôi qua trong dư vị ngọt ngào, hơi sến 1 chút của tình yêu. Anh Ba và Thu né tránh mọi người, yêu lén yêu lút nhưng có lẽ bởi vậy mà làm cho người xem cũng hôì hộp, tâm tình lên xuống cùng tình yêu của họ. Đừng dễ bị đánh lừa bởi sự ngọt ngào ấy, vì rồi cái gì đến cũng sẽ đến.
Đầu tiên là mẹ Thu phát hiện tình yêu của 2 người. Không cần đao to búa lớn, ko cần ép dầu ép mỡ, mẹ Thu buộc Ba phải hứa không gặp Thu cho đến khi Thu ổn định công việc ở trường. Mới yêu nhau chưa được bao lâu, chưa đến mức thề nguyền sống chết nhưng tình yêu đâu phải nói xa là xa. Anh Ba biết Thu là người con hiếu thảo, Thu chắc chắn sẽ ko làm trái lời mẹ nên anh nhận hết tội lỗi về mình, anh hứa, và chỉ xin mẹ Thu cho anh trước khi đi được băng bó lại vết thương cho Thu. Cảnh này được xếp vào top 3 xúc động nhất phim. Hai người nhìn nhau, chứa chan nước mắt, 1 câu cũng ko dám nói, ánh mắt nhìn nhau nghẹn đắng lòng. Chia xa lần này chả biết bao giờ mới được gặp lại, họ mang trong mình sự ấm ức của tình yêu bị chia rẽ. Chả nói đến lề thói của xã hội phong kiến cũ, giải phóng rồi đó mà tình yêu vẫn có những rào cản ko thể vượt qua như thế.
Anh Ba hứa sẽ chờ Thu 1 năm 1 tháng đến khi Thu thành gíao viên chính thức, anh Ba hứa sẽ đợi thu 25 tuổi hỏi cưới cô làm vợ, anh hứa sẽ chờ Thu suốt 1 đời…
Nhưng chính anh Ba cũng ko ngờ rằng, sau lần đó, lần gặp nhau tiếp theo của 2 người là ở bệnh viện, anh Ba bị máu trắng nhưng dối Thu là bệnh nhẹ thôi. Chả biết có phải sức mạnh của tình yêu hay linh tính mà Thu dám dối mẹ, xin nghỉ ở trường đi thăm anh Ba. Cũng may mắn vì thế mà Thu cũng có được kỷ niệm ngọt ngào cuối cùng với người mình yêu.
Chia tay bên bờ sông, 2 người vòng khum tay ôm dáng hình người kia, ngoái lại nhìn nhau mãi mà ko dám rời đi… Cảnh này làm người ta rớt nước mắt. Thu cuối cùng cũng rời đi mà ko biết rằng anh Ba đứng bên kia sông chỉ hận ko thể hóa đá cả đời bên bờ sông ấy để nhìn cô, để được ôm cô vào lòng.
Đến khi Thu biết bệnh tình của anh Ba, bất chấp tất cả đi tìm anh thì đã quá trễ. Giây phút gặp lại hơi thở của Ba mong manh như cánh chuồn. Bất chấp đau đớn tím tái cả người, Ba vẫn chưa dám nhắm mắt, Ba vẫn ngước mắt nhìn tấm ảnh chung duy nhất của 2 người dán trên trần nhà. Thu đến nhưng ngay cả mở miệng gọi anh một tiếng cũng ko biết nên gọi như thế nào. “Em là Tịnh Thu, em là Tịnh Thu, anh nói chỉ cần em nói em là Tịnh Thu thì dù ở bất cứ đâu anh cũng sẽ quay về …”
Rút cục anh Ba đã ko thể đợi Thu 1 năm 1 tháng, ko thể chờ Thu đến năm cô 25 tuổi nhưng anh sẽ chờ Thu suốt cuộc đời….